Sijhawm Nyeem Ntawv: 5 feeb
Nyem qhov no mus nyeem cov ntsiab lus tseem ceeb ntawm zaj dab neeg
  • Xyoo no lub caij nplooj ntoos hlav pib thaum ntxov hauv Upper Midwestern xeev rau ntau tus neeg tsim khoom, uas tau ntsib lub caij luv. Qee qhov credit tau hloov mus rau xyoo cov ntaub ntawv sov lub caij ntuj no. 
  • Cov kws tshaj lij hais tias kev hloov pauv huab cua los ntawm tib neeg kuj tseem muaj ntau yam thiab tsis paub txog qhov tshwm sim ntawm maple sau.
  • Cov neeg ua liaj ua teb thiab cov zej zog hauv paus txawm uas lawv cov poj koob yawm txwv tau cog ntoo txij li lub sijhawm tsis nco txog tab tom hloov lawv cov kev coj ua thiab npaj rau yav tom ntej tsis zoo.

Daim duab ntawm maple phoov ntau lawm ntws los ntawm ntau tiam neeg ntawm Dan Potter tsev neeg keeb kwm.

Nws yawm txiv tau yuav tsev neeg ua liaj ua teb nyob deb nroog Iowa thaum xyoo 1880s thiab tshem tawm thaj av rau cov txiv pos nphuab, av nplaum thiab dej cawv. Thaum kawg, nws tau hloov mus ua maple phoov ntxiv rau nws cov cawv. Qhov ntawd tau pib muaj 140-xyoo-laus kev lig kev cai uas tau ua dhau los ntawm Kev Tsov Rog Thoob Ntiaj Teb, Kev Nyuaj Siab Loj thiab Kev Tsov Rog Ntiaj Teb Zaum Ob.

Potter tau qhib nws lub tuam txhab maple syrup nrog nws tus poj niam thiab peb tus ntxhais hauv xyoo 2009. Great River Maple, hauv Garnavillo, Iowa, tam sim no yog lub xeev cov neeg tsim khoom muaj txiaj ntsig tshaj plaws.

Xyoo no cov ntaub ntawv sov lub caij ntuj no ua rau cov kua dej ntws ntxov, ua rau muaj kev nyuaj rau tsev neeg khiav lag luam. Lawv coj lawv thawj tsob ntoo thaum Lub Ib Hlis Ntuj Tim 22 - ntau tshaj peb lub lis piam ua ntej lawm.

Potter hais tias, "Thaum koj xav txog tias lub caij nruab nrab yog qhov chaw nyob ib ncig ntawm rau-thiab-ib-ib-ib-lub lis piam ntev," Potter hais tias, "koj tab tom hais txog qhov tsis txaus ntseeg ua ntej."

Xyoo no lub caij nplooj ntoos hlav pib thaum ntxov hauv Upper Midwestern xeev rau ntau tus neeg tsim khoom, uas tau ntsib lub caij luv. Qee qhov credit tau hloov mus rau xyoo sau lub caij ntuj no sov. Tsaug rau cov nyhuv El Niño, lub caij ranked ntawm sab saum toj 10 warmest.

Tab sis cov kws tshaj lij hauv paus txawm thiab tsis yog haiv neeg hais tias tib neeg ua rau kev hloov pauv huab cua kuj tseem muaj ntau yam thiab tsis muaj kev cuam tshuam rau ntawm maple sau. Cov neeg ua liaj ua teb thiab cov zej zog hauv paus txawm uas lawv cov poj koob yawm txwv tau cog ntoo txij li lub sijhawm tsis nco txog tab tom hloov lawv cov kev coj ua thiab npaj rau yav tom ntej tsis zoo.

Theresa Baroun, tus thawj coj ntawm Wisconsin Maple Syrup Producers Association tau hais tias "Nws zoo li xyoo mus rau ib xyoos, lub caij ua ntej me ntsis," said Theresa Baroun, tus thawj coj ntawm Wisconsin Maple Syrup Producers Association. "Tab sis tsis muaj dab tsi, tsis muaj dab tsi, tsis muaj dab tsi zoo li xyoo no. Yog tias koj tham nrog ntau tus neeg tsim khoom qub, lawv yeej tsis tau pom dab tsi zoo li no thiab. Qhov no tsuas yog qhov txawv, txawv xyoo no hauv Wisconsin. "

Huab cua cuam tshuam

Txawm hais tias nyob rau lub caij nyoog dhau los, xyoo no sawv tawm, hais tias Justin Cain, tus thawj coj ua haujlwm ntawm Maple Valley Cooperative, ntawm Cashton, Wisconsin, uas nws cov tswv cuab suav nrog ntau dua 40 tus neeg ua liaj ua teb los ntawm Wisconsin, Michigan, New York thiab Vermont.

Nws tau hais tias "Feem ntau ntawm kuv cov neeg ua liaj ua teb tau zoo li kev sib tsoo kom tau tag nrho lawv cov kais dej hauv thiab tsim lawv lub tshuab nqus tsev," nws hais. "Feem ntau, koj tsis txawm xav txog cov khoom ntawd txog thaum kawg ntawm Lub Ob Hlis."

Txog thaum nruab nrab Lub Peb Hlis, tus thawj tswj hwm koom tes thiab cov neeg ua liaj ua teb maple Cecil Wright thiab nws ob tus neeg koom tes ua lag luam tau sau txog 90% ntawm cov qoob loo ib txwm muaj - txog 100,000 nkas loos ntawm maple sap. Wright boiled nws thawj lub thoob ntawm syrup thaum ntxov Lub Ob Hlis, txog peb lub lis piam sai dua li qub.

Wright tau hais tias "Cov qauv huab cua uas peb tab tom pom yog qhov zoo rau thaj chaw tsim cov maple hauv ntau thaj chaw yav qab teb xws li Ohio, Pennsylvania, Indiana," Wright tau hais.

Hauv Cedar Rapids, Iowa, Indian Creek Nature Center tau rub nws thawj maple lub lim tiam thib ob ntawm Lub Ob Hlis, thaum qhov kub tau tshaj 40 degrees. Cov kua dej ntws. Txog Lub Peb Hlis 1, txawm li cas los xij, cov kais dej tau ua kom nres. Lub caij twb dhau lawm - ib hlis ua ntej 2023.

Xyoo tas los, lub chaw tau sau ze li ntawm 2,000 nkas loos kua txiv thiab tsim tau 46 nkas loos phoov, yog ib lub xyoo zoo tshaj plaws hauv cov ntaub ntawv. Xyoo no, nws tau sau 500 nkas loos, tsuas yog txaus los tsim 12.

Ib tug txiv neej nyob rau hauv lub kaus mom xim av thiab lub tsho xim av nqa taws mus rau hauv ib chav tsev uas cov pa yog wafting li maple phoov boils nyob rau hauv lub tank.
Mike Duss, uas tau ua cov kua txiv hmab txiv ntoo nyoos, rov qab los nrog cov taws siv los ua kom sov cov cuab yeej uas ua rau cov kua qaub rau lub Peb Hlis 17, 2023, ntawm Indian Creek Nature Center hauv Cedar Rapids, Iowa. (Geoff Stellfox / The Gazette)

Sap ntau lawm nyob ntawm qhov kub thiab txias thiab microclimates, qhov twg tsuas yog ob peb degrees sib txawv tuaj yeem ua lossis tawg tau sau. Flow nyob ntawm lub voj voog khov-thaw, uas tsim kom muaj lub siab los thawb cov kua nce thiab nqis ntawm lub cev ntawm maple. Thaum nruab hnub nce thiab yog huab cua sov sai heev, tsob ntoo buds qhib, xaus lub caij.

Cain tau hais tias "Peb txhua tus tsuas txwv rau qhov xwm txheej muab rau peb," "Cov ntoo zoo li ua lawv tus kheej."

New England thiab Midwest dominate maple syrup ntau lawm hauv Tebchaws Meskas. Wisconsin - plaub tus tsim khoom loj tshaj plaws nyob rau hauv lub tebchaws - netted txog 400,000 nkas loos syrup muaj nuj nqis ntawm $ 13.5 lab hauv 2022.

Vim tias qhov kub thiab txias ua rau cov kua txiv hmab txiv ntoo, qhov kev hloov pauv tuaj yeem ua rau kom cov qoob loo nyob rau hauv Upper Midwest.

Wright tau hais tias kev loj hlob ntawm kev tshaj tawm huab cua ua rau nws yooj yim dua rau kev npaj ua ntej. Tab sis tapping sai sai nthuav tawm nws tus kheej txaus ntshai. Cov khoom siv nqus tsev vacuum thiab cov tubing, uas tuaj yeem siv los hloov cov thoob ntawm maple ua liaj ua teb, tuaj yeem khov thaum lub caij txias tsis tau npaj txhij, thiab cov kais dej thaum ntxov yuav kaw lub sijhawm. 

Wright tau hais tias "Peb yuav tsum lees paub tias tib neeg cuam tshuam rau peb ib puag ncig, thiab peb tsis nkag siab tag nrho txhua yam uas tau tshwm sim," Wright tau hais.

Hauv Wisconsin, qab zib maples populate sab qaum teb thiab sab hnub poob ntawm lub xeev. Cov kws tshaj lij cia siab tias cov ntoo yuav nyob twj ywm thaum huab cua sov, tab sis cov kua txiv zoo li muaj suab thaj tsawg. Cov kws tshaj lij kuj xav tias yuav tau sau ua ntej, tab sis lub sijhawm, uas ib txwm muaj ntau yam sib txawv, tab tom dhau los ua qhov tsis paub tseeb.

Tsis tas li ntawd, qhov tsis muaj snowpack, kev sib kis ntawm cov tsiaj tsis nyob hauv zos thiab ntev lub sij hawm ntawm drought Kev sib xyaw nrog cov xwm txheej los nag hnyav tuaj yeem ntxhov siab lossis ua rau cov ntoo Maple puas tsuaj rau cov qoob loo yav tom ntej.

Cov zej zog hauv paus txawm tab tom npaj.

Ib tug neeg ua hauj lwm muab ib lub thoob rau lwm tus neeg ua hauj lwm ntawm lub laub motorized nrog lub tank nyob tom qab.
Abigail Barten (txoj cai), tus neeg saib xyuas txoj kev, thiab Gabe Anderson, tus tsim txoj kev, thauj cov kua txiv hmab txiv ntoo rau hauv lub tank thaum Lub Peb Hlis 16, 2023, ntawm Indian Creek Nature Center hauv Cedar Rapids, Iowa. (Geoff Stellfox / The Gazette)

Khaws txoj kev ua neej nyob rau yav tom ntej

Kev tsim cov kua txiv hmab txiv ntoo tau pib ntau txhiab xyoo dhau los thaum cov neeg hauv paus txawm pib hloov cov kua txiv hmab txiv ntoo rau hauv syrup thiab qab zib.

Ojibwe bands tau ua li ntawd hauv Upper Midwest, tab sis nyob rau nruab nrab-1800s, tsoomfwv tau yuam lawv cov av thiab dej los ntawm kev sib cog lus. Cov pab pawg khaws cia yos hav zoov, sib sau ua ke thiab txoj cai nuv ntses hla qhov tam sim no hu ua Ceded Territory: tsheej lab ntawm cov acres stretching hla Northwestern Michigan thiab nws Upper Peninsula, sab qaum teb Wisconsin thiab sab qaum teb Minnesota.

Rau Wisconsin pab pawg, tapping maple ntoo yog ib txwm ua neej nyob, lossis bimaadiziwin hauv Ojibwe lus. Ntxiv nrog rau kev siv cov cai cog lus, txhawb nqa zaub mov sovereignty thiab ntxiv dag zog rau kev sib raug zoo hauv zej zog, Ojibwe cov neeg sau los ntawm qhov xwm txheej raws li kev saib xyuas. Yog lawv tsis ua li ntawd, tus Creator yuav tso tseg tsis muab cov tsiaj ntawd.

Kev hloov pauv huab cua hem cov kev ua neej thiab, ntawm qhov tod tes, tus kheej.

Qee pawg neeg tau tsim cov phiaj xwm kev hloov pauv huab cua los tswj cov peev txheej ntuj raws li kev tiv thaiv kab lis kev cai thiab cov cai cog lus, suav nrog kev sau qoob ntawm maple sap.

Qee qhov kev xaiv suav nrog tapping qab zib maples hauv ntau qhov chaw es tsis yog kev sib sau ua ke. Kev cog tsob ntoo tuaj yeem siv cov nroj tsuag uas tsis yog hauv zos los ntawm cov chaw uas zoo dua rau kev hloov pauv huab cua yav tom ntej lossis txawm tias muaj feem xyuam rau hom kab mob xws li maple liab.

Lub dav dav sau qoob

Hauv Garnavillo, Potter ntawm Great River Maple xav tias yuav khaws cov kua dej tsawg dua rau xyoo no, tab sis nyob rau qee qhov sab qaum teb Wisconsin qab zib hav txwv yeem, nws tau ntws los sib piv dawb.

Lub Bad River Band ntawm Lake Superior Chippewa cov tub ntxhais hluas qab zib hav txwv yeem, nyob rau sab qaum teb Wisconsin, tau pib txog ob lub lis piam ua ntej lub xyoo no, thiab txawm tias lub caij muaj kev sib haum xeeb, cov ntoo tau muab siab dav. Cov tub ntxhais hluas tau sau 900 nkas loos kua txiv nyob rau thawj ob lub lis piam ntawm lub Peb Hlis, los ntawm qhov uas lawv tsim yuav luag 20 nkas loos ntawm maple phoov, los yog Anishinaabe-zhiiwaagamizigan.

Maria Nevala, ntawm Odana, Wisconsin, thiab nws tus khub, JD Lemieux, tau pab txoj haujlwm.

Ob leeg kuj muaj lawv tus kheej cov qab zib, uas lawv hu ua Ozaawaa Goon, lossis "daj daus."

"Peb muaj ntau tus menyuam yaus khiav ncig thiab txhua zaus lawv hais tias, "Kuv yuav tsum mus rau chav dej!' thiab kuv zoo li, 'Ua ntej,' "Nevala hais.

Ntawm Ozaawaa Goon, uas nws tau tapped rau 13 xyoo, lawv pib sau cov kua txiv hmab txiv ntoo hauv lub Peb Hlis, txog 10 hnub ua ntej. Huab cua sov heev, Nevala tsis tas yuav hnav cov khau snow.

Ob leeg siv lawv cov kua qab zib hauv zej zog ua qauv qhia, tig mus rau hauv qab zib thiab khoom qab zib, thiab khoom plig ntau ntxiv.

Lemieux hais tias, "Nws yog ib qho haujlwm uas kim heev rau peb," Lemieux hais, tso dag.

Txij li thaum nruab nrab Lub Peb Hlis, maple buds tsis tau qhib, thiab lawv tau sau cov kua txiv tib yam li cov xyoo dhau los, yog tias tsis yog me ntsis ntxiv.

"Lub xyoo tom ntej yuav zoo li cas?" Nevala hais tias. “Nws tsis paub. Thiab qhov ntawd tuaj yeem yog qhov zoo lossis nws tuaj yeem yog qhov phem. Vam tias, nws yog qhov zoo. "

Zaj dab neeg no yog ib yam khoom ntawm tus Mississippi River Basin Ag & Lub Rooj Dej, ib qho kev tshaj tawm xov xwm ywj pheej raws li hauv University of Missouri Lub Tsev Kawm Ntawv ntawm Kev Sau Xov Xwm hauv kev koom tes nrog Kev Qhia Txog Asmeskas thiab tau txais nyiaj los ntawm Walton Family Foundation. Wisconsin Saib yog ib tug tswv cuab ntawm lub network. Sau npe rau peb tsab ntawv xov xwm kom tau txais peb cov xov xwm ncaj qha rau koj lub inbox.

Creative Commons License

Rov luam tawm peb cov ntawv dawb, hauv online lossis luam tawm, raws li daim ntawv tso cai Creative Commons.

Nrov dab neeg los ntawm Wisconsin Watch

Bennet Goldstein tshaj tawm txog dej thiab kev ua liaj ua teb raws li Wisconsin Watch's Report for America tus neeg sawv cev ntawm Mississippi River Basin Ag & Water Desk - kev sib koom tes tshaj tawm thoob plaws hauv Pas Dej. Ua ntej qhov no, Goldstein tau nyob hauv pab pawg xov xwm tshiab ntawm Omaha World-Herald hauv Nebraska. Nws tau siv feem ntau ntawm nws txoj haujlwm ntawm cov ntaub ntawv niaj hnub hauv Iowa, suav nrog Dubuque Telegraph Herald. Goldstein txoj haujlwm tau txais khoom plig, suav nrog Associated Press Media Editors khoom plig rau qhov kev piav qhia txog tub ceev xwm tua nyob rau hauv Wisconsin nyob deb nroog, thiab Iowa Newspaper Association khoom plig rau cov yeeb yaj kiab uas piav qhia txog qhov cuam tshuam ntawm kev poob ntawm kev nyab xeeb hauv zej zog ntawm Dubuque's Marshallese zej zog . Nws kawm tiav qib Master los ntawm University of Wisconsin-Madison.

Raws li menyuam yaus, kuv tsis tuaj yeem txiav txim siab ntawm kev ua tus sau lossis ua tus kws tshawb fawb. Nws tsis yog txog thaum lub tsev kawm ntawv qib siab uas kuv paub tias kuv tuaj yeem muab cov kev nyiam no los ntawm kev sau xov xwm science. Tom qab kawm tiav hauv University of Florida, kuv tau tsiv mus rau West Coast rau University of California, Santa Cruz's Science Communication Master's Program. Thiab tam sim no, kuv zoo siab heev uas tau ua haujlwm rau Lub Tsev Haujlwm Saib Xyuas Kev Ruaj Ntseg los ua tus tswvcuab rau Kev Tshaj Tawm rau Asmeskas, qhov kev pabcuam hauv tebchaws uas tso cov neeg sau xov xwm hauv chav xov xwm hauv zos los tshaj tawm txog cov teeb meem tsis txaus ntseeg. Kuv kuj yog ib tug neeg sau xov xwm ntawm Mississippi River Basin Ag & Water Desk, kev sib koom tes hauv cheeb tsam ntawm 10 chav xov xwm uas suav nrog kev ua liaj ua teb, dej thiab cov teeb meem cuam tshuam thoob plaws hauv lub phiab.