Qhib tes tuav pob zeb ntsev.
Ib tug puv tes ntawm txoj kev ntsev yog qhia Lub Kaum Ob Hlis 13, 2022 ntawm Jones Island hauv Milwaukee. Kev nqhis dej ntau tuaj yeem cuam tshuam rau cov dej zoo thiab tuaj yeem ua rau cov kab mob nyob ze. (Mark Hoffman / Milwaukee Journal Sentinel)
Sijhawm Nyeem Ntawv: 7 feeb

Zaj dab neeg no yog ib yam khoom ntawm tus Mississippi River Basin Ag & Lub Rooj Dej, ib qho kev tshaj tawm xov xwm ywj pheej raws li hauv University of Missouri Lub Tsev Kawm Ntawv ntawm Kev Sau Xov Xwm hauv kev koom tes nrog Kev Qhia Txog Asmeskas thiab tau txais nyiaj los ntawm Walton Family Foundation. Wisconsin Saib yog ib tug tswv cuab ntawm lub network. Sau npe rau peb tsab ntawv xov xwm kom tau txais peb cov xov xwm ncaj qha rau koj lub inbox.

Lub caij ntuj no tau coj cov daus tseem ceeb rau ntau lub tebchaws Asmeskas Keeb Kwm, cov daus ntau dua txhais tau tias ntau txoj kev ntsev. Nws yog ib txoj hauv kev zoo los tshem tawm txoj kev - tab sis kuj ua rau muaj kev cuam tshuam ib puag ncig thaum nws ntxuav rau hauv cov dej ntws thiab cov kwj deg. 

Tab sis thaum muaj ib lub caij ntuj no muaj zog cua daj cua dub uas ntsaum Midwest thaum lub Kaum Ob Hlis, cov neeg ua haujlwm ntawm La Crosse County Facilities Department hauv Wisconsin tau ua qee yam txawv me ntsis. 

Raws li ib txwm muaj, lawv tau ua haujlwm ua haujlwm zoo ua ntej kaj ntug mus rau hauv lub nroog qhov chaw nres tsheb hauv plawv nroog. Lawv tau ua raws li tus thawj coj ntawm chaw ua haujlwm Ryan Westphal, uas tau taug kev txhua qhov ntau, kuaj xyuas qhov chaw slick. Pom tsis muaj, nws tsis tau nteg ntsev rau saum. 

Qhov ntawd yog qhov kev tawm mus tseem ceeb los ntawm yuav ua li cas nws yuav daws qhov teeb meem no ob peb xyoos dhau los - ua ntej lawv lub tuam tsev tau txiav txim siab txiav rov qab siv ntsev kom tsis txhob ntws mus rau hauv dej xws li Mississippi River ze, uas cov ntaub ntawv tshiab qhia tau loj hlob tuaj. saltier rau xyoo lawm.

Raws li txoj cai dhau los, hauv Westphal cov lus, nws cov neeg ua haujlwm yuav tau "kub lub crap" tawm ntawm ntau ntau tom qab daus poob zoo li no, yam tsis muaj kev txiav txim siab seb lawv puas xav tau. Niaj hnub no, muaj kev ua tib zoo xam tom qab txhua lub sij hawm nws snows kom paub tseeb tias lawv siv cov ntsev kom raug. 

Westphal lees paub tias txoj kev tshiab tsis yog sai dua, thiab nws tsis yooj yim dua. Yog tias ib nrab-nti ntawm cov daus ntog hnub no, piv txwv li, ib tug puv tes ntawm cov neeg ua haujlwm yuav siv sij hawm ob peb teev los plav ntau, piv rau ib tus neeg ua haujlwm uas tuaj yeem pov ntsev hauv ib teev. 

Tab sis nws hais tias lub sijhawm ntxiv yog tsim nyog. 

"Muaj pov thawj zoo heev uas yog tias peb txuas ntxiv siv ntsev ntawm tus nqi peb ua tam sim no, nws yuav ua rau muaj kev puas tsuaj rau cov dej ntws thiab pas dej thaum kawg," Westphal tau hais. "Peb yuav tsum ua qee yam txog nws tam sim no." 

Kev siv txoj kev ntsev thaum lub caij ntuj no tsis muaj dab tsi tshiab rau cov neeg thoob plaws Midwest, tshwj xeeb tshaj yog nyob rau hauv nws sab qaum teb qhov chaw uas muaj daus thiab dej khov tuaj yeem nyob rau lub Kaum Ob Hlis mus txog rau lub Plaub Hlis. Tab sis muaj kev paub txog kev tsim txom nws tuaj yeem ua rau cov khoom siv dej tshiab - ua rau muaj kev puas tsuaj rau cov dej hauv lub neej, cuam tshuam ecosystems, ua rau hauv av thiab cov kav dej. 

Cov ntaub ntawv tshiab qhia tau hais tias cov tshuaj chloride - ib qho ntawm cov ntsiab lus uas ua rau ntsev - tau nce ntau tshaj li ib feem peb txij li thaum xyoo 1980s thoob plaws tag nrho lub Upper Mississippi River phiab, uas txuas los ntawm tus dej lub taub hau hauv Minnesota mus rau yav qab teb Illinois. Cov ntawv tshaj tawm tau nce ntau dua ntawm cov chaw saib xyuas hauv Wisconsin thiab Minnesota. Thiab qhov teeb meem tau nthuav dav hauv cov dej me me thiab cov kwj deg uas tsis tuaj yeem ntws tawm tib lub ntim li Mississippi. 

Muaj lwm yam laj thawj rau cov tshuaj chloride ntau ntxiv hauv dej, xws li ntsev los ntawm cov dej softeners thiab siv cov tshuaj potassium chloride chiv, tab sis txoj kev ntsev feem ntau yog qhov tseem ceeb hauv cov xeev txias. 

Nws yog cov thawj coj zoo li Westphal - nrog rau cov neeg nyob hauv lub xeev thiab tsoomfwv ib puag ncig - kom paub tias yuav tsum muaj kev hloov pauv. 

Tus dej yuav saltier 

Tsis zoo li lwm cov pa phem, chloride tsis tawg hauv dej dhau sijhawm. Hauv lwm lo lus, thaum nws nyob hauv, tsis muaj qhov tau txais nws tawm. Tsuas yog ib teaspoon ntsev tuaj yeem ua paug tsib nkas loos dej mus ib txhis. 

Yog li qhov nce hauv chloride hauv tus dej tsis yog los ntawm qhov tsis ntev los no ntawm txoj kev ntsev ntsev tau muab tso rau hauv lub caij ntuj no. Nws tau tsim muaj ntau xyoo lawm. Thiab vim tias nws tsis tawg, nws tag nrho tau mus rau hauv Gulf of Mexico. 

Nyob rau hauv tsab ntawv tshaj tawm yav tom ntej txog dej zoo nyob rau hauv tus dej sab saud, lub Upper Mississippi River Basin Association (UMRBA) pom tias muaj cov tshuaj chloride. nce tsawg kawg yog 35% thoob plaws lub phiab ntawm xyoo 1989 thiab 2018. Tag nrho 14 qhov chaw ntawm tus dej uas ntsuas cov tshuaj chloride, ntxiv rau ib qho ntawm Illinois River, uas nkag mus rau Mississippi, pom tias muaj cov pa phem ntau ntxiv rau lub sijhawm ntawd, raws li UMRBA cov ntaub ntawv. 

Ntawm Wisconsin Lub Tsev Haujlwm Saib Xyuas Kev Ruaj Ntseg Hauv Nroog Lynxville, kwv yees li ib teev sab qab teb ntawm La Crosse, cov tshuaj chloride hauv tus dej tau nce ntau dua 60% txij li xyoo 1980, raws li kev tshawb fawb xyoo 2021 los ntawm ob tus kws tshaj lij dej Mississippi River nrog rau DNR. 

Lub tsheb thauj khoom nqa cov ntsev rau lub tsheb tos Lub Kaum Ob Hlis 13, 2022 ntawm Jones Island hauv Milwaukee, Wis. (Mark Hoffman / Milwaukee Journal Sentinel)

Thiab cov tshuaj chloride nyob rau hauv ib feem ntawm tus dej ntws los ntawm Twin Cities metro cheeb tsam nce 81% ntawm 1985 thiab 2014, raws li tsab ntawv ceeb toom xyoo 2016 los ntawm pawg phooj ywg ntawm Mississippi River. 

Cov tshuaj chloride tau nce siab ntawm tag nrho 43 DNR qhov chaw saib xyuas dej hauv Wisconsin.

"Nws yeej qhia tau tias peb tsis nyob ntawm txoj kev ruaj khov," Shawn Giblin, uas tau sau ntawv 2021 DNR txoj kev tshawb fawb. "Koj tsis tuaj yeem khaws 1 txog 4% nce txhua xyoo. Thaum kawg koj yuav tau mus rau theem mob toxicity. " 

Lub tswv yim ntawm cov dej tshiab ua saltier, lub npe hu ua dej tshiab salinization syndrome, tsis yog tshwj xeeb rau sab qaum teb Midwest. Thaum Lub Kaum Ib Hlis, Lub Chaw Tiv Thaiv Ib puag ncig Asmeskas tau hais tias nws cov kws tshawb fawb tau kawm txog qhov teeb meem vim tias "tseem ceeb" ntsev ntau ntxiv hauv cov dej tshiab thoob plaws lub tebchaws thiab thoob ntiaj teb. 

Ob leeg EPA thiab lub xeev ib puag ncig cov koom haum tau teeb tsa kev txwv rau thaum twg chloride ua tshuaj lom rau cov dej hauv dej. Hauv WisconsinPiv txwv li, 395 milligrams ib liter ntawm chloride nyob rau hauv ib tug dej lub cev rau ib hnub nyob rau hauv ib lub sij hawm yog xam tau tias yog tsis zoo, thaum lub sij hawm 757 milligrams ib liter, uas yog instantly toxic rau ntses, yog suav tias yog acutely impaired. 

Txawm tias tus dej Mississippi nyob rau hauv qhov kev txwv, ntau lub me me tributaries tsis yog. Hauv Minnesota, 50 lub pas dej thiab cov kwj deg raug suav tias yog cov tshuaj chloride tsis zoo, thiab lwm 75 muaj cov tshuaj chloride nyob ze tus qauv, raws li lub xeev lub koom haum tswj kev ua qias tuaj. Hauv Wisconsin, 51 tus dej ntws thiab ib lub pas dej tau ua tsis zoo los ntawm cov tshuaj chloride, DNR cov ntaub ntawv qhia - feem ntau nyob rau sab qab teb sab hnub tuaj ntawm lub xeev. 

Ecosystems raug mob los ntawm cov tshuaj chloride siab

Cov tshuaj chloride siab tuaj yeem ua rau muaj kev puas tsuaj loj heev rau cov ecosystems. 

Ntsev ua rau cov hluav taws xob ua kom muaj hluav taws xob hauv lub cev dej thiab ua rau tag nrho ib puag ncig tsis zoo, hais tias Lauren Salvato, uas tswj hwm txoj haujlwm dej zoo rau Upper Mississippi River Basin Association. Los ntawm kev ntxiv ntau thiab ntau ntxiv rau cov dej, lub ecosystem pib ua ntau yam zoo li lub estuary, ib cheeb tsam uas ib tug dej qab zib los yog kwj dej raws li dej hiav txwv.

Cov tshuaj chloride muaj kuab lom tuaj yeem tua cov nroj tsuag dej thiab tsiaj txhu. Qhov ntawd suav nrog zooplankton, cov tsiaj microscopic uas pub rau algae. Tom qab ntawd tuag-offs tuaj yeem ua rau muaj teeb meem algal blooms, uas muaj lawv tus kheej cov teebmeem

Chloride tuaj yeem ua rau nws txoj hauv kev mus rau hauv av, qhov chaw ntawm cov dej haus rau txog ob feem peb ntawm Wisconsinites thiab txog peb-plaub ntawm Minnesotans. Ntsev lwm yam - sodium - tuaj yeem hloov cov saj ntawm dej thiab tuaj yeem ua rau muaj kev phom sij rau cov neeg uas noj ntsev tsawg. 

Thaum kawg, cov tshuaj chloride siab tuaj yeem ua rau muaj teeb meem hauv vaj tse, ua rau cov hmoov lead thiab tooj liab haus cov kab thiab ua rau muaj kev sib kis.

Nrhiav kev daws teeb meem

Ntau lub nroog twb tau sim txoj hauv kev los kho qhov teeb meem. Brining, qhov twg ntsev yog tov nrog dej ua ntej siv rau txoj kev, ua rau 23% txo cov ntsev siv nyob rau nruab nrab ntawm Wisconsin txoj kev loj, a 2022 txoj kev tshawb no los ntawm University of Wisconsin-Madison pom. Qee qhov chaw txawm siv kua txiv beet los pab cov kev daws teeb meem ntawm qhov kub qis dua, vim tias txoj kev ntsev ntsev yog qhov ua tau zoo ntawm qhov kub qis dua 15 degrees. 

Qhov ntawd tuaj yeem ua ke nrog lwm cov tswv yim, xws li cov ntsev ua ntej ntub dej kom nws tsis txhob tawm ntawm txoj kev thiab siv cov plows hauv qab, uas tuaj yeem tshem tawm cov daus tawv tawv zoo dua li plows nrog cov hniav pem hauv ntej. 

Hauv Minnesota, lub koom haum tswj kev ua qias tuaj hauv lub xeev tau coj ib Ntse Salting txoj kev cob qhia los pab cov neeg siv ntsev txoj kev nkag siab zoo dua tias ntsev ntau dhau tuaj yeem cuam tshuam rau ib puag ncig. Qhov kev cob qhia yog los pab cov neeg thov txheeb xyuas qhov sib npaug zoo tshaj plaws ntawm kev ua kom muaj kev nyab xeeb ntawm kev mus ncig thiab tiv thaiv ib puag ncig. 

Lub tsheb plows thiab ntsev txoj kev hauv Wauwatosa, Wis thaum Lub Kaum Ob Hlis 9, 2022. (Angela Peterson / Milwaukee Journal Sentinel)

Txog rau tam sim no, muaj txog 5,300 tus neeg tam sim no tau lees paub raws li txoj haujlwm, hais tias Brooke Asleson, lub xeev tus kws saib xyuas kev txo cov tshuaj chloride. 

Lub tswv yim tau tshwm sim hauv 2005, tshwm sim los ntawm kev txhawj xeeb txog Shingle Creek, uas koom nrog Mississippi River hauv Minneapolis thiab yog thawj lub cev dej hauv lub xeev tau raug xaiv los ua cov tshuaj chloride tsis zoo txog ib xyoo caum ua ntej. 

Ob xyoos dhau los, lub xeev ua nws yuav tsum tau rau txhua qhov chaw uas tau txais daim ntawv tso cai dej nag hauv nroog kom tau txais kev cob qhia txog kev siv ntsev kom raug thiab qhov tseem ceeb ntawm kev tiv thaiv dej zoo. Kev tso npe kawm hauv Smart Salting kev cob qhia tau nce ntxiv txij thaum ntawd los, Asleson tau hais. 

Qee tus neeg koom tsuas tsis paub tias lawv tuaj yeem siv ntsev tsawg dua, nws hais. Tom qab siv cov txheej txheem los ntawm kev cob qhia, ntau tus tuaj yeem txiav lawv cov ntsev siv ib nrab. 

Lwm qhov kev hloov pauv uas tuaj yeem ua rau muaj qhov sib txawv: tiv thaiv tib neeg los ntawm kev sib foob-thiab-cais thaum lawv ua raws li cov lus qhia kom zoo. 

UMRBA's Salvato hais tias "Thaum kawg, kev ntshai (los ntawm cov neeg thov) yog tias lawv tsis tso cov ntsev kom txaus, ib tus neeg yuav plam thiab foob lawv," UMRBA's Salvato hais. 

New Hampshire cov neeg tsim cai lij choj dhau ib txoj cai nyob rau hauv 2013 uas tau muab kev tiv thaiv ib nrab los ntawm kev foob rau cov tuam txhab tshem tawm cov daus uas tau koom nrog kev pabcuam kev pabcuam rau kev siv ntsev. Cov nqi zoo sib xws tau ntab hauv Minnesota - qhov twg nws tau nyob thov tiam sis tseem tsis tau dhau - thiab Wisconsin, qhov twg yog ib qho tam sim no tab tom tsim.  

Kev sib txuas lus vim li cas nws tseem ceeb

Cov neeg tawm tswv yim kom txo txoj kev ntsev hais tias kev paub txog pej xeem yog qhov tseem ceeb. 

Cov pej xeem feem ntau yog "feem ntau tsis paub" ntawm cov ncauj lus ntawm kev sib kis ntawm cov tshuaj chloride thiab cov kev phom sij uas nws tuaj yeem muaj rau ib puag ncig, kev daws teeb meem chloride UMRBA tau txais kev pom zoo thaum Lub Ob Hlis 2022. Qhov kev daws teeb meem yog los pab txhawb cov xeev sab sauv sab saud ua haujlwm ua ke kom txo cov tshuaj chloride hauv tus dej. 

EPA kuj tau sib tham ib pab pawg ntawm cov xeev huab cua txias los pab lawv qhia cov ntaub ntawv hais txog kev daws qhov cuam tshuam ntawm kev saib xyuas lub caij ntuj no rau ib puag ncig. 

Asleson tau hais tias "Nws yog qhov nqa loj los daws qhov teeb meem chloride no," Asleson tau hais. "Kev sib koom tes ntau dua peb tuaj yeem ua raws li cov xeev los qhia cov ntaub ntawv thiab kev paub rau ib leeg, qhov zoo dua ntawm peb txhua tus yuav tiv thaiv peb ib puag ncig." 

Rau Westphal, hauv La Crosse County, nws tsis yog ib qho nyuaj rau kev yaum nws cov neeg ua haujlwm kom nkag siab txog kev siv ntsev ntau dua vim lawv feem ntau qhia nws txoj kev ris txiaj rau Mississippi River thiab cov pas dej nyob ze. Nws txoj kev mob siab rau qhov teeb meem yog los ntawm kev phooj ywg ntev nrog Giblin, Wisconsin DNR tus kws tshaj lij dej zoo. 

Tab sis lub caij ntuj no, uas muaj twb tau daus lawm, tuaj yeem yog qhov kev sim loj. 

Txhawm rau kom tau txais cov neeg siv ntsev ntxiv rau ntawm lub nkoj, Westphal pom peb yam uas yuav tsum tau tshwm sim: Pab nyiaj rau cov khoom siv brining thiab lwm yam khoom siv, kev tiv thaiv los ntawm kev foob, thiab thaum kawg, qee qhov kev ntxhov siab los ntawm lub xeev los txhawb cov neeg kom hloov pauv. 

Westphal tau hais tias nws nqis los rau "muag tib neeg ntawm qhov raug piv rau qhov yooj yim." 

Tus Dej Mississippi, khiav tawm ntawm lawv lub tsev kawm ntawv hauv plawv nroog, ua qhov tseem ceeb ceeb toom tias vim li cas nws xav tias nws yog. 

Creative Commons License

Rov luam tawm peb cov ntawv dawb, hauv online lossis luam tawm, raws li daim ntawv tso cai Creative Commons.

Nrov dab neeg los ntawm Wisconsin Watch

Avatar yees duab

Madeline Heim / Milwaukee Journal SentinelQhia rau America cov tswv cuab

Madeline Heim yog ib Daim Ntawv Qhia rau Asmeskas cov tswv cuab uas sau txog kev sib tw ib puag ncig hauv Mississippi River watershed thiab hla Wisconsin. Hu rau nws ntawm 920-996-7266 lossis mheim@gannett.com.