Cov tub ntxhais kawm cov neeg ua haujlwm ntawm Lilly Center sim tshuaj lom algae ntawm Lake Wawasee, lub pas dej loj tshaj plaws hauv Indiana. (Scott Perkins rau Kev Tshaj Tawm Tshaj Tawm)
Sijhawm Nyeem Ntawv: 6 feeb

Zaj dab neeg no yog ib yam khoom ntawm tus Mississippi River Basin Ag & Lub Rooj Dej, ib qho kev tshaj tawm xov xwm ywj pheej raws li hauv University of Missouri Lub Tsev Kawm Ntawv ntawm Kev Sau Xov Xwm hauv kev koom tes nrog Kev Qhia Txog Asmeskas thiab tau txais nyiaj los ntawm Walton Family Foundation. Wisconsin Saib yog ib tug tswv cuab ntawm lub network. Sau npe rau peb tsab ntawv xov xwm kom tau txais peb cov xov xwm ncaj qha rau koj lub inbox.

Nyob rau ntawm Lake Wawasee nyob rau sab qaum teb Indiana, Cindy Peterson nco qab tias nws yog ib lub pas dej ntshiab huv.

“Lub caij nplooj ntoos hlav, koj tuaj yeem pom hauv qab. Nws yog qhov tseeb meej, tsis tshua muaj nroj tsuag, zoo nkauj, "nws hais. “Thiab tam sim no peb tab tom pom ntau thiab ntau ntawm cov nroj tsuag, algae blooms. ”

Nws txhawj xeeb txog seb nws cov xeeb ntxwv puas yuav muaj peev xwm txaus siab rau lub pas dej thaum lawv loj tuaj. Tias yog vim li cas nws thiaj muab nws lub nkoj pontoon rau cov kws tshawb fawb los ntawm Lilly Center rau Lakes thiab kwj ntawm Grace College. Cov tub ntxhais kawm cov neeg ua haujlwm tawm hauv lub pas dej txhua lub lim tiam thaum lub caij ntuj sov los kuaj xyuas cov kab mob algae tawg thiab cov xwm txheej uas tsim tawm.

“Nws yuav dhau los ua lub pas dej tuag yog tias peb tsis tuav nws. Thiab qhov ntawd yog qhov lawv tab tom ua nrog txhua qhov kev sim no, ”Pterson hais.

Lub Lilly Center kev sib koom tes ntawm cov neeg nyob hauv zos thiab cov pab pawg ib puag ncig yog qhov tshwj xeeb - tab sis nws tau dhau los ua qhov tsim nyog Kev hloov pauv huab cua ua rau muaj tshuaj lom algae blooms nrog rau kev sib xyaw ua ke ntawm cov dej kub thiab dej nag ntau ua rau cov chiv khiav tawm ntawm cov teb.

Blue-ntsuab algae tuaj yeem ua rau teeb meem ua pa thiab gastrointestinal nyob rau hauv cov neeg uas raug rau nws. Qee cov co toxins xws li microcystin thiab cylindrospermopsin tuaj yeem ua rau lub siab thiab lub raum puas. Tsoom Fwv Saib Xyuas Kev Noj Qab Haus Huv tau tshaj tawm tias xyoo 2019 thoob plaws 14 lub xeev, 63 tus neeg tau mob thiab 207 tus tsiaj tuag tom qab muaj tshuaj lom algae.

Tib txoj hauv kev kom paub yog tias lub paj tawg yog tshuaj lom yog kuaj, thiab qee zaum cov co toxins tuaj yeem tshwm sim yam tsis muaj algae pom. Txawm li cas los xij, ntau lub xeev tsis niaj hnub sim lawv cov pas dej ua ntej tib neeg lossis tsiaj nyob hauv dej.

Vim muaj kev txwv nyiaj txiag thiab cov neeg ua haujlwm, Indiana Department of Environmental Management lossis IDEM tsuas tuaj yeem sim qee tus pas dej Indiana. Lub Lilly Center yuav siv sij hawm nyob rau hauv Kosciusko County, lub tsev rau Lake Wawasee thiab cov pas dej feem ntau nyob hauv lub xeev - ntau dhau rau IDEM los kuaj.

Hauv ob xyoos dhau los, Lilly Center kuj tau pib sib qhia nws cov ntaub ntawv xeem hauv a tsab ntawv xov xwm yog li cov neeg tuaj xyuas thiab cov neeg nyob hauv tuaj yeem rov tsim dua yam nyab xeeb, uas yog qhov muaj txiaj ntsig zoo vim tias cov txiaj ntsig ntawm kev sim sib txawv heev txhua xyoo. Xyoo tas los, cov tshuaj lom hauv ntau lub pas dej tau zoo ib yam siab dua qib uas pom tau tias muaj kev nyab xeeb rau dev. Xyoo no lub pas dej tsis muaj ntau co toxins kiag li.

Muaj cov neeg zoo li Cindy Peterson uas xav pom lawv cov pas dej hauv tsev noj qab haus huv yog ib feem ntawm qhov ua rau muaj kev rau siab zoo li txoj haujlwm no, raws li Jed Harvey, tus kws tshaj lij tshawb fawb uas khiav qhov kev sim. Lwm daim yog cov neeg ua haujlwm, lab thiab cov nyiaj them rau tag nrho nws.

Cindy Peterson xav kom nws cov xeeb ntxwv loj hlob nrog lub pas dej nyab xeeb ua luam dej hauv.

Harvey hais tias "Kev tshawb fawb tsis yooj yim vim tias koj feem ntau yuav tsum ua raws li cov nyiaj, paub qhov twg nws tuaj yeem pom qhov ua tiav," Harvey hais. "Tab sis peb tau koob hmoov tiag tiag uas muaj ntau tus neeg nyob ib puag ncig ntawm no uas mob siab txog cov pas dej."

Lub Lilly Center rau Lakes thiab kwj deg yog nyiaj txiag los ntawm cov neeg pub dawb. Nws tau txais nws lub npe los ntawm Indiana-based kws tshuaj tuam txhab Eli Lilly thiab tsev neeg Lilly, uas tau txais nyiaj pub dawb los ntawm Ruth Lilly Philanthropic Foundation. Feem ntau ntawm cov nyiaj no kuj yog los ntawm cov neeg nyob hauv lub pas dej Wawasee, qhov twg cov tsev loj thiab cov nkoj kim tau tawg thoob plaws lub pas dej.

Cov nyiaj pub dawb los ntawm cov neeg nyob hauv tau ua rau Lilly Center tsim ib lub buoy rau Lake Wawasee uas raug nqi ntau txhiab daus las. Nws sau cov ntaub ntawv tseem ceeb algae hauv lub sijhawm. Feem ntau cov pas dej tsis tau ze li tib theem ntawm kev saib xyuas.

Harvey hais tias "Peb paub tias peb yuav ua tiav ntau dua ntawm lub pas dej no dua li ntawm lwm lub pas dej," Harvey hais.

Ib patchwork ntawm lub xeev algae kuaj

Thoob plaws hauv Midwest, lub xeev cov kev sim tshuaj algae feem ntau txwv - xws li Indiana Lub Tsev Haujlwm Saib Xyuas Kev Tswj Ib puag ncig - uas tsuas muaj peev txheej los npog 18 lub pas dej.

"Peb muaj lub hom phiaj tshwj xeeb ntawm kev tiv thaiv pej xeem kev noj qab haus huv ntawm ntug dej hiav txwv ua luam dej thiab yog li peb yuav ua li cas peb khaws txoj haujlwm no ntawm qhov me me dua li ua piv txwv txhua lub pas dej hauv Indiana," said Kristen Arnold, tus thawj coj ntawm IDEM cov phiaj xwm kev ntsuam xyuas dej ntws. "Qhov ntawd yuav ua tsis tau, yog li peb muaj lub hom phiaj nqaim heev ntawm peb qhov project."

Lilly Center rau Lakes thiab Stream tshawb fawb tus kws tshaj lij Jed Harvey tso ib qho kev sojntsuam tshiab rau ntawm lub buoy uas sau cov ntaub ntawv ntawm lub sijhawm los kawm txog cov tshuaj lom algae hauv Lake Wawasee. Lub Lilly Center nyob ntawm Grace College. (Scott Perkins rau Kev Tshaj Tawm Tshaj Tawm)

Thaum lawv sim, cov koom haum saib xyuas cov co toxins xws li microcystin, cylindrospermopsin, saxitoxin, anatoxin-a thiab nodularin. Ntau lwm lub xeev - suav nrog Wisconsin - kuaj tsuas yog thaum muaj ntawv ceeb toom ntawm algae tawg lossis ib tus neeg tau poob mob.

A 2021 Environmental Working Group (EWG) qhia pom 39 cov xov xwm tshaj tawm sau txog kev muaj kab mob algae hauv Wisconsin hauv kaum xyoo dhau los. Tab sis 29 ntawm cov chaw no tsis tau kuaj los ntawm lub xeev rau microcystin, cov kev tshawb fawb tsis muaj txiaj ntsig thiab pab pawg tawm tswv yim pom.

Hauv Missouri, cov neeg ua haujlwm ntawm Lub Tsev Haujlwm Saib Xyuas Kev Ruaj Ntseg Ntuj tau hais tias lawv kuj ntsib kev txwv los ntawm cov neeg ua haujlwm thiab nyiaj txiag. Lawv kuj tsuas yog tsom mus rau cov pas dej uas tswj hwm los ntawm cov koom haum pej xeem, ua rau kev sim tsis sib xws thoob plaws lub xeev.    

"Yog tias ib tus neeg muaj qee yam tshwm sim ntawm lawv lub pas dej hauv zos lossis yog lub nroog lossis zej zog muaj teeb meem nrog lawv lub pas dej, peb tsis tas yuav muaj peev xwm lees txais cov qauv ntawm lawv tam sim no," said Lynn Milberg, tus thawj coj ntawm lub tuam tsev. Environmental Services Program.

Milberg tau hais tias lub tuam tsev paub ceeb toom cov neeg nyob hauv qhov teeb meem algae tawg yog qhov tseem ceeb, yog li nws tau ua haujlwm ntawm ib qho app uas tso cai rau cov neeg mus rau hauv pas dej tau yooj yim tshaj tawm cov kev soj ntsuam ntawm cov paj uas yuav hloov kho daim ntawv qhia online.

Cov xeev xws li Iowa thiab Nebraska muaj kev saib xyuas niaj hnub ntawm cov pas dej loj dua. Dhau li ntawm cov txiaj ntsig kev noj qab haus huv ntawm pej xeem ntawm kev sau cov ntaub ntawv ua ntej tib neeg nkag mus rau hauv dej, muaj lwm yam zoo rau kev sim txhua lub lim tiam, raws li Daniel Kendall, tus kws tshaj lij ib puag ncig ntawm Iowa Lub Tsev Haujlwm Saib Xyuas Kev Ua Haujlwm Zoo uas tswj hwm lub pas dej thiab ntug hiav txwv saib xyuas.

Kendall tau hais tias "Hauv kuv lub tswv yim, nws khaws cov nqi ntawm qhov tsim nyog, vim tias peb muaj peev xwm ua txhua yam hauv tsev," Kendall tau hais. "Tus nqi tsim nyog zoo nkauj thaum koj tuaj yeem ua cov qauv ntau thiab cov txheej txheem ntau."

Kev ntsuam xyuas thoob plaws lub xeev kuj txhais tau tias nws yooj yim dua rau cov neeg taug kev hauv pas dej kom pom cov txiaj ntsig ntawm qhov kev sim, uas ua rau tib neeg muaj kev nyab xeeb dua, raws li Anne Schechinger, EWG Midwest tus thawj coj.

Nws tau hais tias "Yog tias koj muaj ib txoj haujlwm hauv xeev uas ntsuas cov dej ntau, ces nws tsuas yog ib lub vev xaib uas koj mus xyuas," nws hais. "Lossis koj paub tias lub pas dej no yuav raug sim vim nws nyob rau lub sijhawm rau lub koom haum hauv lub xeev."

'Peb ua tsis tau txhua yam'

Hauv Missouri, kwv yees li 200 tus neeg tuaj yeem ua haujlwm pab saib xyuas lub xeev cov pas dej. Lub Pas Dej ntawm Missouri Txoj Haujlwm Pabcuam Dawb Huv, uas yog khiav los ntawm University of Missouri thiab txhawb nqa los ntawm ntau lub xeev cov koom haum, tsis ntev los no tau cim nws xyoo 30th.

Xya xyoo dhau los, pab pawg tau pib sim rau xiav-ntsuab algae tom qab saib Toledo, Ohio kaw nws cov dej haus vim Ib qho teeb meem algae tawg hauv Lake Erie. Txawm hais tias pawg neeg kuaj tsis pom muaj cov co toxins ntau npaum li hauv qee lub xeev, tus thawj tswj haujlwm Tony Thorpe tau hais tias kev sim yog qhov tseem ceeb vim nws feem ntau pom cov co toxins ua ntej pom cov paj.

Blue-ntsuab algae, uas tuaj yeem ua rau tib neeg thiab tsiaj txhu thiab tshwm sim txawv ntawm cov pas dej sib txawv, tau pom nyob rau ntawm Lake Binder hauv Missouri los ntawm xeev cov neeg ua haujlwm ib puag ncig. (Courtesy ntawm Missouri Department of Natural Resources)

Thorpe tau hais tias "Peb tau pom cov xwm txheej uas lub pas dej ntshiab thiab pristine thiab zoo nkauj, thiab tseem peb yuav raug cuam tshuam rau cov co toxins," Thorpe tau hais.

Txawm li cas los xij, kev cia siab rau cov neeg tuaj yeem pab dawb tuaj yeem txwv tsis pub, tshwj xeeb tshaj yog thaum lawv tsis tshua muaj nyob hauv qee qhov chaw. Thorpe tau hais tias nws paub tias muaj cov pas dej uas xav tau kev sim ntau ntxiv. Mozingo Lake nyob rau sab qaum teb hnub poob Missouri, piv txwv li, tau muaj algae blooms yav dhau los thiab tseem yog lub pas dej haus rau lub nroog Maryville.

Thorpe tau hais tias "Peb tau sim kom qee tus neeg coj mus kuaj ntawm lub pas dej ntawd tau ob peb xyoos,"

Txawm hais tias nws sim ntau zaus dua li DNR, qhov kev pab dawb cov ntaub ntawv feem ntau yog rau kev tshawb fawb. Txhua lub pas dej tau ua piv txwv txog yim zaug thaum lub caij ntuj sov thiab ua tiav thaum lub caij ntuj no. Thorpe tau hais tias pab pawg yuav ua qhov kev sim txhua lub lim tiam, tab sis nws tsuas yog tsis muaj nyiaj txiag lossis cov neeg ua haujlwm ua - thiab qhov teeb meem yuav tsis ploj mus.

Nws tau hais tias "Yog tias peb mloog cov kev tshawb fawb txog huab cua, nws zoo li qhia tau tias qhov no tsuas yog yuav zuj zus zuj zus, thiab dej yog qhov tsis txaus," nws hais.

EWG's Schechinger tau sib cav tias, muab cov kev txwv ntawm kev sim hauv zos, tsoomfwv lub xeev thiab tsoomfwv yuav tsum ua ntau dua.

"Lub pas dej uas tuaj yeem siv tau rau pej xeem - uas yuav tsum yog lub xeev lossis tsoomfwv txoj haujlwm los ua qhov kev sim, tsis yog cov neeg nyob hauv lub pas dej. Nws yog cov peev txheej pej xeem, ”nws hais.

Schechinger tau hais tias cov koom haum hauv lub xeev yuav xav ua qhov kev sim ntau dua, tab sis feem ntau nws yog nyob rau hauv lub xeev txoj cai lij choj kom coj nyiaj ntau ntxiv rau cov haujlwm. Txawm li cas los xij, nws tau hais tias, muab qhov kev ntsuas kim npaum li cas tuaj yeem ua tau, kev cia siab ntau dhau ntawm kev sim hauv zos tuaj yeem ua rau muaj teeb meem kev ncaj ncees.

"Cov neeg nyob hauv ib cheeb tsam uas lawv paub txog qhov teeb meem thiab muaj nyiaj txaus them rau kev sim yog cov uas yuav tau txais kev sim ntau ntxiv," Schechinger hais.

Lub Lilly Center's Harvey tau hais tias kev tsom mus rau hauv zos Kosciusko County hauv Indiana tau ua haujlwm zoo heev. Tab sis nws tau lees paub qhov cuam tshuam ntawm kev hloov pauv huab cua ntawm algae blooms tuaj yeem ua rau nws nyuaj rau cov pab pawg hauv zos khaws cia.

Harvey tau hais tias "Peb tsis tuaj yeem ua txhua yam rau tag nrho lub xeev," tab sis raws li kev tawg paj zoo li qhov nce no, nws yuav yog qee yam nyob rau qee qhov chaw uas lub xeev xav tau nce ntxiv.

Tus kws sau xov xwm Dana Cronin tau pab txhawb rau zaj dab neeg no. Nws tau tsim nyob rau hauv kev koom tes nrog Sau Public Media, kev sib koom tes ntawm cov chaw tshaj xov xwm pej xeem hauv Midwest, thiab Mississippi River Basin Ag & Lub Rooj Dej.

Lub Desk xav hnov ​​​​los ntawm koj - qhia cov lus nug, lus qhia, tawm tswv yim lossis tswv yim nrog peb chav xov xwm los ntawm email info@agwaterdesk.org lossis xa ntawv "MissRiver" rau 73224.

Creative Commons License

Rov luam tawm peb cov ntawv dawb, hauv online lossis luam tawm, raws li daim ntawv tso cai Creative Commons.

Nrov dab neeg los ntawm Wisconsin Watch

Kuv tshaj tawm txog kev ua liaj ua teb, zaub mov thiab dej teeb meem rau Harvest Public Media thiab Mississippi River Basin Ag & Water Desk. Kuv nyob ntawm KCUR hauv Kansas City, Missouri.

Yav dhau los kuv tau ua haujlwm ntawm NPR's txhua hnub kev tshawb fawb podcast Short Wave ua tus tsim tawm, qhov uas kuv kuj tau tshaj tawm thiab tuav cov ntu hais txog kev cog qoob loo thiab lub zog. Ua ntej ntawd kuv tau siv sijhawm ib xyoos ua tus phooj ywg NPR Kroc thaum lub sijhawm kuv tsim tawm rau cov xov xwm tshaj tawm lub lis piam, tshaj tawm cov dab neeg hauv tebchaws rau NPR, tsim rau WFIU podcast thiab tshaj tawm rau Gulf States Newsroom los ntawm WBHM hauv Birmingham, Alabama.

Kuv kawm tiav los ntawm Columbia University nrog BA hauv lus Askiv. Kuv yog Eritrean-Asmeskas uas loj hlob hauv South Africa ua ntej tsiv mus rau Tebchaws Meskas.

Yog tias koj muaj tswv yim dab neeg rau kuv lossis tsuas yog xav hais nyob zoo, koj tuaj yeem hu rau kuv ntawm etesfaye@kcur.org lossis hauv Twitter @EvaRTesfaye.