Wisconsin Watch yog chav xov xwm uas tsis muaj txiaj ntsig uas tsom mus rau tsoomfwv kev ncaj ncees thiab teeb meem ntawm lub neej zoo. Sau npe rau peb tsab ntawv xov xwm rau ntau zaj dab neeg thiab hloov tshiab ncaj nraim rau koj lub inbox.
Lub Xeev Lub Tsev Hais Plaub Siab Txog Hnub Monday tau hnov cov lus sib cav hauv ib kis uas tuaj yeem txiav txim siab tau tias Wisconsin Lub Caj Meem Fai Saib Xyuas Ib Cheeb Tsam tsis tuaj yeem tiv thaiv kom tsis muaj dej txaus los ntawm kev ua paug daim ntawv pom zoo pub mis nyuj ua liaj ua teb nyob rau sab qaum teb sab qaum teb Wisconsin - lossis seb lub chaw lis haujlwm tsis muaj cai los tsim cov kev txwv no.
Rooj plaub no cuam tshuam txog Kinnard Farms, Kewaunee Ib Lub Meo-mis nyuj ua liaj ua teb nrog txog 8,200 tus nyuj, tau dhau los ua kev cai sib ntaus sib tua, ua rau muaj teeb meem ntawm cov ib puag ncig thiab cov pab pawg hauv kev txhawb nqa lossis tawm tsam kev sib foob. Lub GOP-tswj lub xeev Cov Thawj Coj Loj txawm tias tau thov lub tsev hais plaub los cuam tshuam sawv cev ntawm cov tswv ntawm Kinnard Farms, uas qhov kev pom zoo tso cai.
Feem ntau ntawm kev sib cav tswv yim hais txog kev txhais raws kev cai lij choj ntawm Tsab Cai 2011 21, uas Kinnard Farms thiab nws cov neeg tawm tswv yim sib cav txwv kev txwv lub koom haum lub zog rau dab tsi tau sau meej meej hauv txoj cai, tawm hauv chav txaj me me rau kev txhais. Cov tog neeg sib cav hais tias DNR tsis muaj txoj cai los mus kaw Kinnard cov pej xeem tsiaj thiab xav tau kev saib xyuas cov dej hauv av sab nraum zoov - thaj chaw uas cov tsev hais plaub tau txiav txim qis.
"Tsab Cai 21 tsab ntawv thov ntawm no ncaj ncaj: vim tias tsis muaj txoj cai lij choj lossis kev cai tshwj xeeb tseev kom muaj los yog muaj kev txwv tsis pub DNR ua kom muaj kev saib xyuas cov dej hauv av lossis saib xyuas tsiaj lossis siab tshaj plaws nyob rau hauv cov ntawv pom zoo ntawm qhov teeb meem, DNR tsis muaj txoj cai ua tsis tau," Cov muaj cai sib cav nyob hauv a nqe lus luv luv.
Kinnard Farms, uas tsis teb rau kev thov lus tawm tswv yim, tau sib cav tias Pawg Neeg Saib Xyuas Kev Ncaj Ncees, hauv nws tus kheej mus rau hauv qhov kev tsis sib haum xeeb, "tau qhia meej" uas nws xav txwv txoj cai DNR.
Midwest Environmental Advocates, uas yog foob rau sawv cev huv Wisconsin thiab ntau tus neeg nyob hauv thaj tsam, tau sib cav tias Wisconsin txoj cai lij choj tau muab txoj cai DNR meej meej rau cov neeg muaj cai, thiab tsoomfwv txoj cai saib xyuas dej huv. yuav tsum tau ua los tiv thaiv thaj chaw cov dej.
Qhov teebmeem no rov qab los ua rau muaj kev cuam tshuam txog kev soj ntsuam cov neeg ua liaj ua teb hauv qee cov zej zog Wisconsin. Midwest Environmental Advocates hais tias kev txiav txim plaub ntug yuav cuam tshuam tsis yog DNR txoj cai tab sis "yuav muaj qhov cuam tshuam rau lwm lub xeev cov koomhaum," txais yuav kev lag luam pom ntawm tsab cai 21, cov pab pawg ib puag ncig sib cav, "yuav tsim kev tsis txaus ntseeg txog lub koom haum saib xyuas. ”
Kewaunee Lub Nroog muaj kev poob dej
Ib qho kev txiav txim yuav daws tau qhov kev sib ntaus uas tau pib xyoo 2012 thaum Lub Nroog Lincoln cov neeg hauv nroog tau thov DNR los tshuaj xyuas seb Kinnard Farms cov dej muaj kuab paug nyob hauv ib puag ncig tiv thaiv cov dej nyob ib puag ncig. Cov quav ua rau muaj ntau ntawm nitrogen thiab phosphorus, uas tuaj yeem ua tau zoo rau thaj teb thiab qoob loo thaum thov rau hauv kev sib piv zoo. Tab sis nws tseem muaj cov kab mob, nitrates, kab mob thiab lwm yam pa phem uas tuaj yeem nkag rau hauv av thiab khiav mus rau hauv cov pas dej thiab dej ntws.
Kewaunee Lub Zos - qhov twg nyuj outnumber muaj ze li ntawm 5 txog 1 - zaum saum qhov av me me thiab qhov tawg pleb karst txaj uas muaj cov hau kev tseem ceeb rau cov kev ua paug-paug paug. Xyoo 2014, tus kws lij choj tswj hwm hauv tsev hais plaub tau hnov cov lus pov thawj los ntawm tsib Kinnard Farms cov neeg nyob ze uas tau piav qhia txog kev ua neej nyob rau hmo ntuj hauv Lincoln, qhov twg ntau txog ib nrab ntawm cov qhov dej tau raug paug, suav nrog txog li 30% uas tau kuaj pom tus kab mob E. coli.
David Mindak ua tim khawv txog kev noj tshuaj tiv thaiv mob raws plab "zoo li khoom qab zib" tom qab haus cov dej los ntawm qhov dej 100 nrug deb ntawm Kinnard kis teb thiab poob mob. Sandra Weinnemuller, tus kws saib xyuas neeg mob, tau ntseeg tias nws tsev neeg cov dej nyob hauv cov huab ua rau lawv mob plab thiab zawv plab.
Tus kws txiav txim plaub Jeffrey Boldt pom Lincoln muaj dej "yuav ncaj ncees tau piav raws li ib qho kev ntxhov. ” Nws hais kom DNR sau cov tsiaj nyeg ntawm cov liaj teb thiab saib xyuas cov dej hauv av hauv cheeb tsam, sau ntawv, "Kev nthuav dav ntawm cov qhov dej tsis huv yog sawv cev rau kev tswj hwm tsis zoo hauv kev tiv thaiv cov dej hauv av hauv nroog Lincoln."
DNR nyob rau hauv Republican Gov. Scott Walker pib tsiv los siv Boldt qhov kev txiav txim, tsuas yog ua rau rov qab nws tus kheej ze li ntawm ib xyoos tom qab, hais nws tsis muaj txoj cai los ua li ntawd. DNR qhia txog kev xav los ntawm Tus Kws Lij Choj General Brad Schimel, uas lub chaw lis haujlwm thov "rau cov laj thawj uas tsis pom zoo," tus kws txiav txim plaub hauv Dane County Circuit sau hauv kev txiav txim 2016 xyooCov. Tus kws txiav txim plaub hu tus kis "tshwj xeeb," tus kws txiav txim plaub tau hais rau DNR lub zog ntxiv rau cov xwm txheej rau Kinnard qhov kev pom zoo.
Walker DNR tau thov kom rov txiav txim siab, thaum kawg tsa rooj plaub mus rau Wisconsin Supreme Court. Raws Li Tsoomfwv Tswj Kev Ncaj Ncees Tony Tony Evers, DNR tau rov ua haujlwm dua - tam sim no txhawb qhov kev tshawb pom ntawm cov tsev hais plaub qis.
Kev tso ua ke hauv chaw yuj nyuj
Kinnard Ua liaj ua teb yog CAFO, los yog cov tsiaj muaj tsiaj pub tsiaj ua haujlwm, uas tsoom fwv teb chaws txhais tias yog ib thaj teb uas muaj ntau tshaj 1,000 "tsiaj ua haujlwm" - lossis kwv yees li 700 tus nyuj - yuav tau cia nyob hauv qhov chaw tsawg kawg 45 hnub ntawm lub xyoo.
Lub DNR txij li Lub Ib Hlis tau tshaj tawm 319 cov dej tso cai tawm rau CAFOs, feem ntau ntawm lawv cov chaw mis nyuj. Thaum Wisconsin cov liaj teb me me zuj zus lawm vim tias mis nyuj tsis tshua muaj nqi thiab tsis txaus ntseeg thiab lwm yam kev cov nyom, liaj teb muaj nthuav dav. Qhov kev sib koom ua ke no tau thawb Wisconsin cov nyuj - thiab lawv cov quav - mus rau thaj chaw tsawg dua, cov lus tsis txaus siab hauv cov zej zog tsis hnov tsw thiab kev pheej hmoo ntawm cov quav ua paug ntawm cov dej hauv av thiab ntws.
Kewaunee Cov neeg nyob hauv Nroog tau siv ntau lub xyoo cuam tshuam lawv cov dej, hais tias Nancy Utesch, tus yawg ua liaj ua teb nqaij nyuj hauv zos thiab tus tsim lub nroog Kewaunee Cares, pab pawg txhawb nqa dej huv. Thawj qhov kev nruj dhau nyob hauv xyoo 2004 tom qab E. lom ua kom yuag los ntawm cov neeg nyob sib ze ua liaj ua teb tau xa cov me nyuam mos mus rau tom tsev kho mob.
Qhov ntawd tau tshoov Utesch los ua nws pawg. Cov neeg hauv zej zog feem ntau pib txais cov xwm txheej zoo li no - tshwj xeeb tshaj yog quav dej los ntawm lub caij nplooj zeeg caij nplooj zeeg thiab los daus - los ntawm tus nqi rau kev nyob deb nroog, Utesch tau hais. Cov neeg nyob hauv ib cheeb tsam no tau kuaj xyuas ntau lub nroog ntawm 17 lub koos haum CAFOs thaum lawv kawm los ntawm kev tshawb nrhiav. Qhov ntawd suav nrog cov pej xeem uas nrog ib puag ncig pab pawg tau thov rau US Environmental Protection Agency xyoo 2014 pab ua, uas tau ua kom sai kev soj ntsuam ntawm qhov teeb meem.
"Nws tsis yog lub tswv yim tias koj muaj dej xas xim av, nws yog qhov kev kawm tiag tiag rau pej xeem thiab nkag mus rau hauv kev paub txog qhov ntawd txhais tau li cas rau koj thiab koj lub tsev," Utesch tau hais hauv kev sib tham.
Tsoomfwv Meskas Lub Chaw Haujlwm Saib Xyuas Kev Ua Liaj Ua Teb tus neeg ua haujlwm hu ua Mark Borchardt tau siv sijhawm ntau xyoo tshawb xyuas Kewaunee Lub Nroog cov qhov dej tsis huv, pom tias pov tseg los ntawm tib neeg thiab tsiaj nyeg. Tab sis nws txoj kev kawm 2019 pom tias kev ua liaj ua teb feem ntau ua rau lub nroog cov nitrate thiab coliform kis.
Hloov kho cov kev cai
Sab nraud ntawm qhov teeb meem Kinnard, DNR tau nrhiav kev tiv thaiv dej hauv lwm txoj kev. Hauv xyoo 2018, piv txwv li, lub koom haum tiav lawm muab kho dua ib txoj cai kev ua liaj ua teb hu ua NR 151 txhawm rau ntxiv cov qauv rau quav tsiaj kis hauv Kewaunee County thiab lwm qhov chaw ntawm sab qaum teb sab qaum teb xeev Wisconsin uas cov pob zeb karst ua rau cov dej hauv av tshwj xeeb heev rau cov pa phem.
Xyoo tom qab uas tsis muaj kev ntsuam xyuas kev tswj hwm, Utesch tau hais tias nws zoo siab pom lub xeev nqis ntaiv tawm tsam cov liaj teb uas ua txhaum cov cai.
Nws tau hais tias, "Tab sis kuv yuav piav txog qhov ntawd ntev dhau lawm," nws hais.
Ntawm nws lub vev xaib, Kinnard Farms hais tias nws yog siv cov av ntawm lub tshuab ua kom tsis txhob ua kom cov quav av ntawm cov av xau qis, yog li tiv thaiv cov dej hauv av.
Hais txog Kev Txiav Txim Siab Tshaj Lij ntawm Tsev Hais Plaub, ib puag ncig ib puag ncig thiab cov neeg tawm tswvyim siv hais tias Wisconsin yuav tsum saib xyuas cov liaj teb loj thoob hauv lub xeev.
DNR cov tswv yim pom yuav ua rau NR 151 tiv thaiv mus rau tag nrho txhua qhov chaw hauv Wisconsin uas muaj cov dej hauv av ua rau muaj nitrate ua kom cov dej tsis huv tshaj lub xeev. Cov xwm txheej ntawd tshwm sim thoob Wisconsin, nrog rau kev nce siab ntau dua hauv Central Sands, Chippewa River Valley, thiab thaj chaw sab qab teb, raws li DNR.
Lub tswv yim, uas yog tam sim no qhib rau pej xeem cov lus pom, kuj tseem xav kom DNR tso cov kev mob, raws li xav tau, ntawm CAFO cov ntawv tso cai tiv thaiv cov dej tsis zoo. Pawg Neeg Saib Xyuas Kev Tshawb Fawb tau txiav txim siab los mus txiav txim txog kev pom zoo los ntawm lub caij nplooj zeeg, tom qab ntawd GOP-Pawg Tswjhwm Sawv Cev rau Kev Tshuaj Xyuas Kev Tswj Xyuas Kev Tswj Xyuas yuav ua rau kev hais plaub rau lub caij ntuj no.
Cov neeg txhawb nqa ib puag ncig thiab cov neeg thuam lwm tus tsis txaus siab hais tias kev txiav txim siab hauv Wisconsin tuaj yeem ncua ntev rau xyoo raws li Txoj Cai 21, uas ntxiv cov txheej txheem kev lis kev cai ntxiv. Tab sis Tsoom Fwv Meskas Rep. Tom Tiffany, uas yog Republican uas txhawb nqa txoj cai thaum tseem nyob hauv Legislature, hu qhov txiaj ntsig ntawd "qhov tsis zoo, tsis yog kab laum."
Txoj cai tiv thaiv cov neeg ua haujlwm tsis raug xaiv tau txais kev coj ua "kev hnyav", Tiffany tau hais rau hnub Thursday thaum Tommy G. Thompson Center ntawm Kev Ua Tsoomfwv Webinar.
Kev txhawj xeeb txog kev sib kis tau sib kis
Txoj cai no tseem tab tom tos yuav ua thaum lwm cov zej zog neeg hauv Wisconsin sib sau ua ke nrog cov dej tsis huv. Xeem xyoo tas los ntawm 35 qhov dej haus hauv Grant, Iowa thiab Lafayette cov nroog hauv qab teb sab hnub poob qab teb Wisconsin - uas tseem zaum saum npoo txaj - pom pom kev paug los ntawm tib neeg thiab tsiaj cov tsiaj hauv 21 ntawm lawv, Raws li lub Southwest Wisconsin Av Av thiab Kev Tshawb FawbCov. Cov kws tshawb nrhiav tau hais tias nws nrawm dhau los kos cov lus xaus los ntawm cov ntawv xeem, thiab cov txiaj ntsig tsis tuaj yeem ua rau muaj pov thawj ntxiv rau txhua thaj av.
Lwm qhov, qee cov tsoomfwv hauv nroog tabtom xav tswj hwm CAFOs ntawm lawv tus kheej.
Hauv Washburn County lub lim tiam no, cov neeg pov npav hauv Chicog tau pom zoo a daim ntawv ywj pheej uas tsis khi khi hais kom lub nroog pawg tswj hwm kom txais yuav ib txoj kab ke CAFOs nyob rau hauv cov ciaj ciam nroog. Kev daws teeb meem dhau los ntawm kev pov npav 83-49, raws li tus kws lis haujlwm hauv lub nroog tsis raws cai tallyCov. Lub nroog tam sim no tsis muaj CAFOs.
Steve Loiselle, tus thawj coj ntawm pawg thawj coj saib xyuas kev sab laj tau hais tias "Peb yuav tham txog nws ntawm peb lub rooj sib tham tom ntej thiab tej zaum peb yuav ua qee yam," "Peb tsuas txhawj xeeb txog nws yog tias peb yuav tsum tawm tsam qee lub koom haum loj, nws yuav kim npaum li cas rau lub nroog."
Ntau lwm lub rooj tsavxwm hauv nroog thiab pawg sablaj tau pom zoo yam tsawg ib ntus kev txiav plaub hau ntawm CAFO kev txhim kho, tab sis Mike Koles, tus thawj coj ntawm Wisconsin Towns Association, tau hais tias Chicog qhov kev tawm suab yog thawj zaug uas nws tau pom txog hom ntawd hauv Wisconsin.
Polk County Pawg Neeg Saib Xyuas Txoj Kev Saib Xyuas lub caij nplooj zeeg kawg thim rov qab los ntawm kev txuas nws tus kheej CAFO moratorium ib hnub tom qab a Daim ntawv los ntawm Wisconsin Dairy Alliance, Wisconsin Cov Neeg Tsim Khoom Lag Luam thiab Kev Lag Luam thiab Chaw Muag Khoom Fwm Kom Ua Haujlwm ceeb toom tias kev ua li no yuav dhau ntawm pawg tswj hwm lub hwj chim, "uas yog kev ua txhaum loj nyob hauv Wisconsin."
Koles hauv zos hais txog ntawm CAFOs tsis zoo li yuav muaj kev sib hais hauv tsev tu plaub, Koles hais.
Koles hais tias, "Nws yuav xa xov mus rau cov neeg ua liaj ua teb tias koj tsis zoo siab tos txais ntawm no." "Tab sis los ntawm qhov pom ntawm txoj cai lij choj, cov kev cov nyom uas lawv yuav tau mus raws li ua liaj ua teb tsis tuaj yeem hloov tau yam raug cai, kev tawm tsam lossis tsis tau."
Royce Podeszwa yog tus sau xov xwm rau WisPolitics.com, uas koom tes nrog Wisconsin Watch ntawm tsab ntawv ceeb toom no. Lub nonprofit Wisconsin Watch (ntawm wisconsinwatch.org) koom tes nrog WPR, PBS Wisconsin, lwm cov xov xwm tshaj tawm thiab University of Wisconsin-Madison Tsev Kawm Ntawv Xov Xwm thiab Kev Sib Txuas Lus. Txhua yam haujlwm tau tsim, tshaj tawm, tshaj tawm lossis tshaj tawm los ntawm Wisconsin Watch tsis tas yuav cuam tshuam cov kev xav lossis kev xav ntawm UW-Madison lossis ib qho ntawm cov koom tes.
Lub nonprofit Wisconsin Watch (ntawm wisconsinwatch.org) koom tes nrog WPR, PBS Wisconsin, lwm cov xov xwm tshaj tawm thiab University of Wisconsin-Madison Tsev Kawm Ntawv Xov Xwm thiab Kev Sib Txuas Lus. Txhua yam haujlwm tau tsim, tshaj tawm, tshaj tawm lossis tshaj tawm los ntawm Wisconsin Watch tsis tas yuav cuam tshuam cov kev xav lossis kev xav ntawm UW-Madison lossis ib qho ntawm cov koom tes.
Rov luam tawm tsab xov xwm no
Cov haujlwm no yog ntawv tso cai los ntawm a Cov Tswv Yim Muaj Peev Xwm Muaj Tshab-NoDeriv Txiaj Ntsig 4.0 International Daim Ntawv Tso Cai.
- Yuav tsum muab credit, hauv hom ntawv no: “Los ntawm Dee J. Hall, Wisconsin Watch”
- Yog tias luam tawm online, koj yuav tsum suav nrog cov ntawv txuas thiab txuas rau ntawm wisconsinwatch.org
- Yog tias koj qhia zaj dab neeg hauv social media, thov hu rau @wisconsinwatch (Twitter, Facebook thiab Instagram)
- Tsis txhob muag zaj dab neeg - nws yuav tsis raug muag raws li ib qho khoom lag luam.
- Tsis txhob muag tshaj tawm tawm tsam zaj dab neeg. Tab sis koj tuaj yeem luam tawm nws nrog kev tshaj tawm ua ntej muag.
- Koj lub vev xaib yuav tsum suav nrog txoj hauv kev tseem ceeb los tiv tauj koj.
- Cov ntsiab lus ntxiv uas tau ntim nrog peb zaj dab neeg yuav tsum tau sau npe.
- Cov neeg siv tuaj yeem rov luam tawm peb cov duab, duab kos duab, duab thiab ntau yam ntsiab lus tsuas yog nrog cov dab neeg uas lawv tau tshwm sim thawj zaug. Koj yuav tsis cais cov ntsiab lus multimedia rau kev siv ib leeg.
- Yog tias peb xa koj daim ntawv thov hloov lossis tshem tawm Wisconsin Watch cov ntsiab lus ntawm koj lub xaib, koj yuav tsum pom zoo ua tam sim ntawd.
Yog xav paub ntxiv txog kev tshaj tawm cov cai, thov hu rau Andy Hall, tus thawj coj ua haujlwm, ntawm ahall@wisconsinwatch.org